Αριστοτέλης: Ρητορική Α΄

Περιγραφή

Η Ρητορική Α΄ του Αριστοτέλη αποτελεί το πρώτο και θεωρητικά πιο θεμελιωμένο μέρος του μνημειώδους έργου «Ρητορική», στο οποίο η ρητορική τέχνη προσεγγίζεται όχι απλώς ως πρακτική δεξιότητα λόγου, αλλά ως συστηματικά οργανωμένη επιστήμη της πειθούς. Ο Αριστοτέλης επιχειρεί να αποδώσει στη ρητορική φιλοσοφικό κύρος, εντάσσοντάς την στο ευρύτερο πλαίσιο της λογικής και της ηθικής φιλοσοφίας.

Στο έργο αυτό, ο φιλόσοφος προχωρά σε μια θεμελιώδη ταξινόμηση των ρητορικών λόγων, διακρίνοντάς τους σε τρεις βασικές κατηγορίες, ανάλογα με τον χρόνο αναφοράς και τον σκοπό της πειθούς:

• Συμβουλευτικός λόγος (πολιτικός): αναφέρεται στο μέλλον και αποσκοπεί στο να πείσει υπέρ ή κατά μιας προτεινόμενης πράξης, κυρίως στο πλαίσιο της πολιτικής και της δημόσιας απόφασης.

• Πανηγυρικός λόγος (επιδεικτικός): εστιάζει στο παρόν και αφορά τον έπαινο ή τον ψόγο προσώπων, αξιών ή πράξεων, συνήθως σε δημόσιες τελετές και εορταστικά συμφραζόμενα.

• Δικανικός λόγος (δικαστικός): σχετίζεται με γεγονότα του παρελθόντος και αποβλέπει στη διαπίστωση της ενοχής ή της αθωότητας, στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη δυναμική σχέση ανάμεσα στον ρήτορα και το ακροατήριο, καθώς και στα βασικά μέσα πειθούς που διαθέτει ο λόγος. Ο Αριστοτέλης αναλύει διεξοδικά τον ρόλο των ἠθῶν, των παθῶν και του λόγου (ήθος, πάθος, λόγος), δείχνοντας πώς η αξιοπιστία του ομιλητή, η συναισθηματική κατάσταση του ακροατηρίου και η λογική δομή του επιχειρήματος συνδυάζονται για να επιτύχουν αποτελεσματική πειθώ.

Κεντρικά θεματικά πεδία της Ρητορικής Α΄:

• Η ρητορική ως επιστημονική μέθοδος πειθούς

• Η ταξινόμηση των ρητορικών ειδών

• Η σχέση ρητορικής, λογικής και ηθικής

• Τα μέσα πειθούς: ήθος, πάθος και λόγος

• Ο ρόλος του ακροατηρίου στη διαμόρφωση του λόγου

Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει: το αρχαίο ελληνικό κείμενο, ακριβή και κατανοητή μετάφραση στη νεοελληνική, καθώς και τεκμηριωμένο σχολιασμό, που διευκολύνει την ερμηνεία και την εμβάθυνση στο φιλοσοφικό και ρητορικό περιεχόμενο του έργου.

Η Ρητορική Α΄ αποτελεί απαραίτητο ανάγνωσμα για φοιτητές φιλοσοφίας, ρητορικής, επικοινωνίας και πολιτικής θεωρίας, αλλά και για κάθε αναγνώστη που επιθυμεί να κατανοήσει τις βάσεις της πειθούς, της δημόσιας επιχειρηματολογίας και της αριστοτελικής θεωρίας του λόγου.